Trong giai đoạn hiện nay, âm mưu “diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch được thực hiện với nhiều thủ đoạn mới, ngày càng tinh vi hơn với mục đích chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ ta. Bối cảnh đó đặt ra yêu cầu cấp thiết cần đẩy mạnh công tác giáo dục lý luận chính trị, nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Từ tình hình và yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng cũng đã đề ra yêu cầu phải kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa học tập lý luận với rèn luyện, thử thách cán bộ trong thực tiễn để nâng cao bản lĩnh chính trị.
Giáo dục lý luận chính trị là một phần quan trọng trong công tác tư tưởng của Đảng, góp phần củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Với các đơn vị sự nghiệp có chức năng tổ chức đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị - hành chính; chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước…thì việc khơi dậy ý thức, thái độ, trách nhiệm của học viên trong học tập lý luận chính trị là một trong những nhiệm vụ quan trọng góp phần vào nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; là một trong những nội dung, tiêu chí cơ bản đánh giá chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng của đơn vị.
Thông qua công tác giáo dục lý luận chính trị thì chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kiến thức lý luận chính trị, kỹ năng lãnh đạo quản lý… đến gần hơn với đội ngũ cán bộ, đảng viên, từ đó lan tỏa đến đông đảo quần chúng nhân dân, đưa các quyết sách của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống.
Tuy nhiên, qua thực tế cho thấy, một bộ phận cán bộ, đảng viên có những biểu hiện ít quan tâm, xem nhẹ, chưa thật sự nghiêm túc, còn thực hiện qua loa, đại khái, hình thức trong việc học tập lý luận chính trị; học không đi đôi với hành; lý luận chưa gắn liền với thực tiễn…; xác định động cơ, mục đích học tập lý luận chính trị không đúng đắn, học không vì mục đích tự thân bù đắp những tri thức, kỹ năng còn thiếu, vô hình chung làm cho kết quả học tập không còn là thước đo trình độ lý luận và không trở thành “vũ khí" lý luận để định hướng hoạt động thực tiễn.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là do một bộ phận cán bộ, đảng viên nhận thức chưa đúng đắn vị trí, vai trò, tầm quan trọng của học tập lý luận chính trị, thậm chí có biểu hiện xem thường việc học tập lý luận chính trị; đánh giá chưa đúng ý nghĩa, tầm quan trọng của các môn lý luận chính trị. Bên cạnh đó, tuy đã được đổi mới ở các mức độ khác nhau nhưng nhìn chung nội dung giáo dục lý luận chính trị vẫn nặng về lý thuyết, tính ứng dụng còn hạn chế; có bài giảng chưa chuyển tải được cái hay, cái đúng, cái mới của những quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước, phương pháp truyền tải chưa thực sự phong phú, đa dạng, chưa đề cao việc đặt người học ở vị trí trung tâm nên phần nào ảnh hưởng đến việc cảm nhận lợi ích thực sự từ việc học lý luận của người học.
Với kỳ vọng có thể làm tốt hơn nữa công tác giáo dục lý luận chính trị, góp phần vào việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, tôi xin mạnh dạn đề xuất một vài giải pháp như sau:
Thứ nhất, đối với nơi thực hiện công tác giáo dục lý luận chính trị
Quán triệt, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giảng viên và học viên về vai trò và tầm quan trọng của giảng dạy, học tập lý luận chính trị gắn với bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch là nhiệm vụ chính trị quan trọng, nhất là trong bối cảnh mới hiện nay. Tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức cho học viên xây dựng động cơ, thái độ học tập đúng đắn, tích cực. Tiếp tục triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, biện pháp quản lý học viên; chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý học viên.
Tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng giảng dạy; nâng cao chất lượng đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học viên. Thường xuyên quan tâm bồi dưỡng, cập nhật kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giảng viên; xây dựng đội ngũ giảng viên có chất lượng, có kiến thức, phương pháp, kỹ năng giảng dạy đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Tăng cường phối hợp với cơ quan quản lý trực tiếp học viên (cơ quan cử học viên đi học) trong việc quản lý, phản hồi thông tin về kết quả quá trình học tập, rèn luyện của học viên.
Thứ hai, đối với cơ quan quản lý học viên
Nhận thức và quan tâm đúng mức về học tập lý luận chính trị; tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, công việc để cán bộ, đảng viên được cử đi học lý luận chính trị thực hiện đầy đủ chương trình học tập theo quy chế đào tạo, bồi dưỡng. Tăng cường phối hợp với cơ sở đào tạo để nắm và theo dõi quá trình học tập, rèn luyện của cán bộ, đảng viên được cử đi học lý luận chính trị, coi đây là một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, có sự động viên, khen thưởng kịp thời với cán bộ, đảng viên vận dụng sáng tạo, hiệu quả kiến thức được lĩnh hội vào thực tiễn công tác của cơ quan, đơn vị.
Thứ ba, đối với giảng viên
Không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng, phương pháp giảng dạy; thường xuyên cập nhật những kiến thức mới vận dụng vào quá trình giảng dạy.
Tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy, lấy người học làm trung tâm, người học là chủ thể chính trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng. Chú trọng liên hệ thực tiễn, gắn lý luận với thực tiễn trong quá trình giảng dạy lý luận chính trị; định hướng người học vận dụng những kiến thức, kỹ năng được học để tuyên truyền, lý giải, thuyết phục nhân dân về các vấn đề đang diễn ra trong thực tế, nhất là những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau.
Khuyến khích, khơi gợi, truyền cảm hứng cho người học tích cực tham gia ý kiến trong quá trình học tập tạo nên buổi học sinh động, hiệu quả và chất lượng.
Thứ tư, đối với học viên
Không ngừng phát huy cao độ ý thức học tập và rèn luyện, xem quá trình được học tập lý luận chính trị là cơ hội để hoàn thiện bản thân. Mỗi học viên cần xây dựng thái độ chủ động, tích cực tham gia học tập lý luận chính trị để làm sao biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Trong thời gian trên lớp, đạt được ít nhất 2/3 các mục tiêu của bài học về kiến thức, kỹ năng, tư tưởng, thái độ (thực tế không ít học viên khi lên lớp không mang theo bất kỳ một tài liệu và dụng cụ học tập nào. Đây là những học viên 3 không: không sách, không vở, không bút và nếu như có thêm cái không chú ý lắng nghe nữa thì giống như việc nhắm mắt mà đi trong đêm).
Trên thực tế, công tác tư tưởng, lý luận của Đảng nói chung đã có vị trí xứng đáng trong đời sống xã hội. Chính tầm vóc và ý nghĩa của những nhiệm vụ lịch sử cần phải giải quyết đã khách quan hóa tầm quan trọng của lý luận, đã nâng cao đáng kể những ảnh hưởng của nó trong các lĩnh vực hoạt động của xã hội, đặc biệt trong hoạt động chính trị, trong công tác lãnh đạo, quản lý, trong công tác giáo dục tư tưởng, chính trị. Trên cái nền chung của bối cảnh đổi mới xã hội, trình độ dân trí ngày càng được nâng cao, thông tin được tiếp cận từ nhiều nguồn khác nhau thì việc nghiên cứu, giảng dạy lý luận không còn dừng ở chỗ mô tả, thuyết minh, bàn suông mà đã tiến tới chiều sâu của sự phân tích, luận chứng, tổng kết, đề xuất các luận điểm và được khảo sát, minh chứng trong thực tiễn, thậm chí đưa ra các giải pháp và có những dự báo nhất định. Qua đó nhằm góp phần không nhỏ vào việc nhận thức đúng mục tiêu, đối tượng, từ đó xác định đúng, phù hợp nội dung, phương thức đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch để bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, đặc biệt trong bối cảnh tốc độ phát triển như vũ bão của internet, mạng xã hội như hiện nay thì việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trở thành chuyện không của riêng ai là cực kỳ cần thiết.