Sử dụng nguồn nguyên liệu như phân chuồng, cành lá thực vật, bột bắp, bột đậu nành sẵn có của gia đình hoặc tại địa phương,… nhiều nông dân tại Hiệp hội hồ tiêu Globalgap tại xã Suối Cao, huyện Xuân Lộc đã chế ủ thành công cho ra nguồn phân hữu cơ vi sinh có chất lượng tốt, giá thành rẻ trong khi năng suất, tuổi thọ cây trồng luôn duy trì ổn định.

Thăm quan vườn tiêu đang trong giai đoạn khai thác của ông Tạ Trung Dũng, thành viên hiệp hội hồ tiêu Global Gap xã Suối Cao mọi người không khỏi trầm trồ khen trước những hàng tiêu thẳng tắp, dựng cao như những bức tường thành, xum xuê trĩu quả, năng suất ước đạt từ 4-5 tấn/ha. Đặc biệt là trong những năm gần đây, khó khăn luôn bủa vây cây hồ tiêu, như phân bón tăng phi mã, giá bán lại liên tục chạm đáy, nhiều người cắn răng chặt bỏ cả vườn, thì vườn tiêu như thế này, có thể coi cả một… thành quả. Và đây, chính là bí quyết, anh Dũng cho chia sẻ: Đậu nành, được say nhuyễn, ủ trộn với phân vi sinh OM và nước rỉ mật mía, sau đó dùng làm phân tưới cho cây. Rất ít phân hóa học được sử dụng, và cũng không bón trực tiếp bằng hạt, mà pha cùng với phân vi sinh dạng nước, sau đó chuyển qua bể chứa, pha loãng rồi tưới cho cả vườn tiêu qua hệ thống tưới nước tiết kiệm, trung bình cứ một tạ đậu nành sau khi ủ thành phân có thể tưới được 4 đợt cho 5 sào tiêu. Anh Dũng cũng biết thêm, như vườn tiêu của gia đình anh, trước kia mỗi năm phải tiêu tốn gần 20 triệu tiền phân hóa học. Nhưng như năm vừa rồi, anh chỉ tốn 4 triệu đồng mua 2 tạ đậu nành cộng thêm với khoảng 5 triệu phân hoa học và men vi sinh nữa là đủ, không cần nhiều hóa học như trước kia. Với cách làm này, gia đình anh có thể tiết kiệm tới 2/3 lượng phân hóa học so với cách làm cũ, trong khi năng suất ổn định, chi phí đầu tư giảm đến 50% so với trước kia

Ngoài đậu nành, nông dân còn dùng nguồn phân hữu cơ từ phân dê, bò, gà… hoai mục để bón cho cây hồ tiêu. Sử dụng hạn chế phân hóa học, song nông dân cho biết kết quả thu được rất khả quan. Năng suất có thể không “đột phá" như bón phân hóa học nhưng cây bền và cho trái đều, ổn định qua từng năm. Anh Tạ Huy Tiếp dân trồng tiêu, xã Suối Cao, huyện Xuân Lộc cũng cho biết thêm: Giai đoạn trước, chăn nuôi chưa phát triển, nguồn phân chuồng cũng ít, nông dân sử dụng chủ yếu là phân hóa học. Bây giờ thì nguồn phân gà, phân bò, phân dê rất nhiều nên giá rẻ nên bà con chuyển sang canh tác hữu cơ nhiều. Như chúng ta đã biết thì phân chuồng là một trong những loại phân hữu cơ được nhà nông sử dụng nhiều trong nông nghiệp. Thông thường phân chuồng trước khi sử dụng sẽ trải qua quá trình ủ hoai từ 30 – 40 ngày hay đến vài tháng để xử lý vi khuẩn, phân giải chất hữu cơ. Và quen thuộc nhất là phương pháp ủ truyền thống: ủ nóng và ủ nguội. Tuy nhiên khi khoa học phát triển, nhiều cải tiến mới ra đời và phương pháp ủ phân hữu cơ cũng phong phú hơn và khắc phục được những nhược điểm của cách làm truyền thống. Đó chính là phương pháp ủ phân chuồng bằng chế phẩm vi sinh. Các loại men vi sinh sẽ được bổ sung vào phân để thực hiện quá trình phân giải đạm, phân giải lân… cung cấp lượng lớn vi sinh vật có lợi. Ngoài ra các loại men vi sinh này còn có tác dụng khử mùi hôi rất tốt. Phân chuồng được ủ bằng chế phẩm sinh học giúp phân chất lượng, đa dạng vi sinh vật và giàu dinh dưỡng hơn. Đặc biệt trong quá trình ủ không bị mất các chất dinh dưỡng như đạm mà còn được bổ sung thêm nhiều vi sinh vật có lợi. Nhờ canh tác bằng nguồn phân hữu cơ nên mấy năm nay năng suất cải thiện, đặc biệt là bộ rễ cây rất mạnh, năng suất không tăng đột biến như ổn định.

Nếu như trước đây, nông dân “chuộng" phân hóa học hơn vì nhanh, dễ sử dụng và hiệu quả tức thì, thì nay, nhiều người đang chuyển hướng sang hướng hữu cơ bền vững, và tiết kiệm chi phí. Đây cũng có thể coi là một dạng nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, khi phân chuồng được dùng làm phân bón cho cây tiêu, còn phụ phẩm từ cây tiêu (như lá của trụ tiêu…) lại làm thức ăn cho gia súc…