​Việc sửa đổi Luật Thanh tra năm 2010 là cần thiết nhằm thể chế quan điểm của Đảng, Hiến pháp năm 2013 về công tác thanh tra, trên tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong tổ chức và hoạt động thanh tra, khắc phục những tồn tại, hạn chế, nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước, góp phần phát triển kinh tế-xã hội và phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Ngày 14 tháng 11 năm 2022, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá XV đã thông qua Luật Thanh tra số 11/2022/QH15 thay thế Luật Thanh tra số 56/2010/QH1. Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Lệnh công bố và Luật sẽ có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2023.

Tiếp đến, ngày 30/6/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 43/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Thanh tra, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/8/2023. Nghị định này quy định chi tiết một số điều của Luật Thanh tra 2022 bao gồm các quy định về: Thanh tra viên; Thanh tra lại; Đoàn thanh tra; Công khai kết luận thanh tra; Trưng cầu giám định; Yêu cầu tổ chức tín dụng phong tỏa tài khoản của đối tượng thanh tra; Thu hồi tài sản bị chiếm đoạt, chiếm giữ, sử dụng trái pháp luật hoặc bị thất thoát do hành vi trái pháp luật gây ra; Thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết kiến nghị về nội dung trong kết luận thanh tra và kiến nghị, phản ánh về hoạt động thanh tra; Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra; Xử lý vi phạm trong thực hiện kết luận thanh tra.

Ngoài ra, Nghị định này quy định các biện pháp thi hành Luật Thanh tra bao gồm: Thẩm quyền, trình tự, thủ tục bổ nhiệm, miễn nhiệm Thanh tra viên; Trang phục, thẻ thanh tra; Chế độ, chính sách, phụ cấp và chế độ đặc thù đối với Thanh tra viên; Tổ chức và hoạt động thanh tra nội bộ.